Gluten - co to jest i jakie produkty go zawierają?
Ziarna zbóż, takie jak pszenica, orkisz, żyto czy jęczmień, zawierają w sobie naturalnie występujące białka. Pozostają one nawet w ziarnach przetworzonych na mąkę. Charakterystyczna lepkość mąki po połączeniu jej z wodą to konsekwencja ujawniania się właśnie tych białek, czyli glutenu. Białka glutenu, których najwięcej jest w zbożach, występują też w śladowych ilościach w wielu innych produktach - kostkach bulionowych, wędlinach, panierkach, ponieważ - podobnie jak tłuszcz - gluten jest bardzo dobrym nośnikiem smaku, stąd producenci często dodają go do tego typu produktów.
Gluten obecny jest w:
- kaszach
- makaronach
- płatkach owsianych
- pieczywie
- ciastach, tortach, drożdżówkach
- pozostałych produktach z pszenicy, zwykłego owsa, jęczmienia i żyta
Gluten dodawany może być do:
- produktów mięsnych
- zup, sosów, majonezów, musztard
- produktów mlecznych
- kandyzowanych owoców
- wyrobów garmażeryjnych
- przypraw
Komponując menu trzeba zatem robić to z wyjątkową ostrożnością, aby mieć pewność, że wszystkie produkty wolne są od glutenu. Niejednokrotnie ogranicza to możliwości komponowania smacznych zestawów obiadowych.
Celiakia a konsekwencje spożywania glutenu
Niektórzy z nas unikać muszą składników z glutenem, gdyż z powodu choroby autoimmunologicznej zwanej celiakią, czyli nietolerowaniem glutenu przez organizm, gluten powoduje u nich szereg nieprzyjemnych dolegliwości. Celiakia, związana z zapaleniem jelita cienkiego, objawia się właśnie po spożyciu białek zbożowych, a objawy te mogą mieć wiele postaci i różne nasilenie w zależności od reakcji konkretnego organizmu. Osoby z celiakią skarżą się między innymi na to, że po spożyciu glutenu doznają bólów brzucha, wzdęć, cierpią na przewlekłe biegunki, wypróżniają się tłuszczowymi bądź wodnistymi stolcami. W skrajnych przypadkach może dochodzić też do otępienia, depresji, a nawet śmierci. Osobną jednostką objawową jest z kolei alergia na gluten lub nadwrażliwość na to białko - objawy alergii to pokrzywka, katar, astma itp.
Alergia na nabiał i nietolerancja laktozy
Celiakia może współwystępować też z alergią na nabiał lub nietolerancją laktozy. Przypadłości te związane są albo z nietolerancją białka mleka krowiego (alergia na nabiał) albo na dwucukry występującego w mleku (nietolerancja laktozy). Ich objawy to m. in. problemy żołądkowo-jelitowe, wysypki i trudności z oddychaniem. Konsekwencją jest konieczność unikania takich produktów jak:
- mleko i śmietana
- jogurty i kefiry
- maślanki
- masło
- sery żółte i białe
- lody
Brak glutenu i nabiału - czy może być smacznie?
Wielu z nas zastanawia się zatem - czy śniadania bez pieczywa z masłem, obiady bez kasz i makaronów, desery bez placka czy babeczek to smutna rzeczywistość, na którą skazane są osoby na diecie eliminacyjnej? Oczywiście że nie, wystarczy tak skomponować menu, by uwzględnić w nim zamienniki poszczególnych produktów bądź zastosować specjalne produkty bezglutenowe. Nadal będzie można jeść smacznie, między innymi dzięki:
- naturalnym gatunkom zbóż bezglutenowych - kukurydza, ryż, gryka, amarantus
- tofu zamiast sera
- mleku roślinnemu
- nabiałowi bezlaktozowemu
Dla prawdziwych miłośników pysznego jedzenia powstała pudełkowa dieta bez glutenu i nabiału dostępna na https://www.wygodnadieta.pl/dieta-bez-glutenu-i-nabialu, która łączy w sobie założenia zarówno diety bezglutenowej, jak i beznabiałowej. Ogranicza w swoim składzie produkty zawierające alergeny, a jednocześnie komponuje posiłki niezwykle aromatyczne. Nie trzeba wybierać między zdrowymi, ale jałowymi w smaku potrawami, a ryzykowaniem zdrowia, za to delektując się smakiem potraw jak z restauracji. Każda propozycja w menu opracowana została przez dietetyków i jest dostępna w wielu wariantach kaloryczności, tak aby móc zadbać nie tylko o kwestię braku alergenów, ale i piękną sylwetkę. Dania zaś przygotowują zawodowi kucharze, którzy na sztuce gotowania znają się doskonale.
Przykładem smakowitego dania mogą być roladki z domowego schabu. Brzmi przepysznie, a podawane są z aksamitną pastą z ziarnami słonecznika z pomidorkami koktajlowymi. Do tego puszyste placuszki z fasoli i awokado. Inny przykład? Wyobrazić możemy sobie marynatę morelowo-imbirową, w której skąpana jest polędwiczka wieprzowa faszerowana pomidorami. Dodajmy do tego zasmażaną młodą kapustę oraz jedwabiste ziemniaczane puree obsypane kolorowym pieprzem - i ślinianki zaczynają dawać znać o tym, że czas coś przekąsić!
Bez glutenu i nabiału można jeść smacznie, wszystko zależy jednak od naszych możliwości - wymaga to przemyślenia, czasu na poszukiwanie produktów bezglutenowych i zamienników oraz umiejętności przyrządzania smacznych dań. Z powodzeniem zaś korzystać można z dobrodziejstw diet pudełkowych, które specjalizują się w doborze odpowiedniego menu oraz dowożą gotowe dania prosto pod drzwi.
