Jednym z wciąż nieodkrytych do końca tematów, budzącym szczególne zainteresowanie mieszkańców regionu, są wydarzenia dot. lokalnego wymiaru II wojny światowej. Historia II wojny światowej związana jest z tematem obozów koncentracyjnych i obozów pracy. Poznanie tych tragicznych wydarzeń, kształtujących obraz dzisiejszej Europy Środkowej, jest bardzo istotne także dla tożsamości obecnych mieszkańców regionów, na terenie których w okresie II wojny światowej zostały utworzone obozy.
W czasie II wojny światowej na terenie powiatu lubańskiego, w Miłoszowie (przed wojną: niemiecki Hartmannsdorf), w gminie Marklissa (dziś: Leśna), mieścił się od kwietnia 1944 r. do lutego 1945 r. obóz AL Hartmannsdorf – filia obozu koncentracyjnego KL Gross-Rosen. W obozie przebywali głównie więźniowie z Polski, ale także obywatele ZSRR, Niemcy, Czesi i Francuzi. Więźniowie pracowali m.in. przy budowie kompleksu sztolni, drążonych w skalistym wzgórzu w miejscowości Marklissa (dziś Leśna), oddalonej ok. 5 km od obozu. Prace te nigdy nie zostały ukończone. Więźniowie pracowali również w pobliskich zakładach, dostosowanych na potrzeby przemysłu zbrojeniowego III Rzeszy, W połowie lutego 1945 r., z związku ze zbliżającym się frontem, nastąpiła ewakuacja obozu. Z ponad 1000 więźniów, którzy wyszli z Hartmannsdorf w marszu śmierci do obozu koncentracyjnego KL Buchenwald 12.03.1945 r. dotarło zaledwie 399.
Od 2015 roku regularnie Stowarzyszenie „Zamek Czocha” przypomina o byłym obozie, m.in. zapalając znicze pamięci w rocznicę marszu śmierci więźniów z Hartmannsdorfu do Buchenwaldu, odwiedzając obóz Buchenwald i składając tam wieniec. W kolejnych latach kontynuowano proces edukacyjny wśród społeczności lokalnej o historii filii obozu Hartmannnsdorf. Zorganizowano rekonstrukcję historyczną w Leśnej i Miłoszowie, widowisko historyczne „Karuzela” (całość nagrano na nośnik CD), konferencję historyczną, zorganizowało odsłonięcie pomnika pamięci o obozie w Miłoszowie. A przede wszystkim napisano i wydano publikację książkową pt. „AL Hartmannsdorf – zapomniana filia KL Gross-Rosen” autorstwa Janusza Skowrońskiego i Doroty Suli. Książka ukazała się dotychczas dwukrotnie w łącznym nakładzie 1500 egzemplarzy.
Obecnie widząc nadal nie słabnące zapotrzebowanie wśród społeczności lokalnej na tego typu publikację oraz pozytywne opinie o książce, jakie napływały z różnych środowisk, Stowarzyszenie „Zamek Czocha” - dzięki finansowemu wsparciu władz Leśnej - zrealizowało przed kilkoma dniami kolejne wydanie tej publikacji. Trzecią edycję uzupełniły najnowsze badania
historyczne członków Stowarzyszenia nad dziejami obozu Hartmannsdorf oraz wydarzenia z nim związane (w tym m.in. odsłonięcie pomnika w Miłoszowie).
Dystrybucję książki prowadzi Referat Społeczny UM w Leśnej, tel. 75 72 11 239.
Napisz komentarz
Komentarze