Co ciekawe, Lista Ostrzeżeń KNF bynajmniej nie jest nowym "wynalazkiem": Komisja Nadzoru Finansowego działa w naszym kraju już od dłuższego czasu i podobnie ostrzeżenia KNF są publikowane oraz dostępne dla konsumentów już od dawna. Warto wspomnieć, że chociażby niesławne Amber Gold widniało na Liście Ostrzeżeń KNF jeszcze na kilka miesięcy przed wybuchem głośnej afery, w wyniku której wielu Polaków straciło oszczędności całego życia.
Już sam ten fakt w dość istotny sposób opisuje zarówno mechanizm działania Listy Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego, jak też kapitalne znaczenie, jakie ostrzeżenia publikowane przez KNF mają z perspektywy dobrze pojętego interesu klienta.
Bazując na publikacjach portalu Zgaś Ryzyko.pl przyjrzyjmy się tej kwestii nieco dokładniej postarajmy się odpowiedzieć na pytanie, czym właściwie jest Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego oraz w jakich sytuacjach dany podmiot działający w obrębie rynku finansowego może się na owej liście znaleźć.
Czym jest i jak działa Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego?
Jak już sama nazwa wskazuje, Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego jest zbiorem swego rodzaju "przestróg", które, w wyniku prowadzonej przez siebie działalności kontrolnej, KNF publikuje oraz udostępnia klientom. KNF pełni różnorakie funkcje i zadania, jednak jej podstawowym celem istnienia jest właśnie funkcja informacyjna: klienci otrzymują szybki wgląd w zbiór tych podmiotów, których działalność jest według Komisji Nadzoru Finansowego wątpliwa, potencjalnie niezgodna z prawem lub też po prostu niebezpieczna dla konsumentów.
Co bardzo ważne, Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego nie jest spisem firm oraz instytucji, które de facto dopuściły się na przykład złamania polskiego prawa lub też oszustwa w stosunku do swoich klientów. Z jednej strony bywa to podnoszone jako zarzut pod adresem mechanizmu działania KNF: rzeczywiście zdarza się, iż na skutek wyjaśnienia konkretnej sprawy dany podmiot zostaje wykreślony z Listy Ostrzeżeń.
Należy jednak podkreślić, że są to wypadki naprawdę rzadkie. Ogromną zaletą takiej a nie innej mechaniki działania Listy Ostrzeżeń KNF stanowi natomiast fakt, że spis ten jest w stanie udzielić nam istotnych informacji często jeszcze na długo przed tym, zanim organy ścigania zdążą zgromadzić odpowiedni materiał dowodowy, podjąć określone czynności i tak dalej.
Dzięki temu, Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego jest w stanie spełniać nie tylko funkcję informacyjną w sensie ścisłym, ale również niemniej istotną funkcję zapobiegawczą. Klienci otrzymują nie tylko informacje na temat tych podmiotów, których działalność w sposób niewątpliwy jest np. sprzeczna z prawem, lecz również na temat podmiotów, których usługi mogą stwarzać dla konsumenta niebezpieczeństwo.
Naturalnie, z perspektywy interesów podmiotów rynku finansowego taki mechanizm działania jest czymś kontrowersyjnym. Jednak jednocześnie z punktu widzenia klientów jest okoliczność jak najbardziej pożądana, ponieważ pozwala na bezpieczniejszą orientację w ofercie podmiotów działających na rynku finansowym oraz skuteczniejsze unikanie ryzyka związanego chociażby z działalnością firm, które mogą okazać się piramidami finansowymi (jak Amber Gold) lub też które stwarzają zagrożenie dla interesów klientów z innych przyczyn.
Innymi słowy, można powiedzieć, że Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego nie stanowi zbioru informacji o charakterze definitywnym, przez co każde z poszczególnych "ostrzeżeń" dotyczących konkretnego podmiotu może być traktowane z pewną rezerwą.
W praktyce jednak w dobrze pojętym interesie klientów leży nie tylko unikanie usług firm, które z całą pewnością działają w sposób nieprawidłowy, lecz także po prostu unikanie wszelkiego, nawet potencjalnego ryzyka.
Kiedy podmiot może trafić na Listę Ostrzeżeń KNF?
Spektrum możliwych przyczyn, dla których Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego uwzględni dane konkretnej firmy jest dosyć szerokie. Warto mieć świadomość, że KNF prowadzi szeroko zakrojoną działalność kontrolną w stosunku do podmiotów rynku finansowych.
Działalność ta stanowi konsekwencje korzystania z najróżniejszych źródeł informacji: od skarg na dane firmy kierowanych przez konsumentów, aż po analizę zawartości internetu, prasy oraz innych mediów.
Dzięki takiemu modelowi działalności KNF jest w stanie w sposób przekrojowy oraz precyzyjny obejmować swoim zasięgiem właściwie cały polski rynek finansowy. Dzięki temu, Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego może być traktowana przez klientów jako wysoce wiarygodny wskaźnik w ocenie wiarygodności konkretnego podmiotu.
Jeżeli chodzi o statystycznie najczęstsze przyczyny wpisów na Listę Ostrzeżeń KNF to należy tutaj wymienić przede wszystkim:
- 1. Powzięcie przez Komisję Nadzoru Finansowego podejrzenia, iż działalność danej firmy jest niezgodna z przepisami polskiego prawa.
- 2. Informacje jakie są przekazywane KNF przez organy państwowe (policja, UOKiK, Krajowa Administracja Skarbowa)
- 3. Informacje przekazywane do KNF przez banki oraz towarzystwa ubezpieczeniowe
- 4. Prowadzenie przez dany podmiot działalności maklerskiej bez zezwolenia,
- 5. Działalność danego podmiotu bez wpisu do rejestru agentów firm inwestycyjnych,
- 6 . Prowadzenie giełd towarów, funduszy emerytalnych, świadczenie usług płatniczych lub świadczenie usług wydawania pieniędzy elektronicznych bez odpowiednich zezwoleń,
- 7. Realizowanie przez dany podmiot czynności bankowych bez zezwolenia KNF
Warto wspomnieć, że powyższa lista stanowi jedynie zbiór najczęściej występujących przyczyn uznania przez KNF danego podmiotu za potencjalnie ryzykowny dla klienta. Kolejna ważna informacja to fakt, że na Liście Ostrzeżeń KNF w określonych sytuacjach mogą znaleźć się nie tylko firmy, ale również osoby fizyczne (jakkolwiek nie jest to częste).
W praktyce KNF "wciąga" dany podmiot na publikowaną przez siebie Listę Ostrzeżeń zawsze wtedy, gdy istnieje uzasadnione ryzyko, iż działalność owego podmiotu może być w jakikolwiek sposób niebezpieczna dla jego klientów.
Kto może trafić na Listę Ostrzeżeń KNF?
Lista Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego obejmuje nie tylko podmioty, które z zasady są nadzorowane przez KNF (banki, fundusze inwestycyjne, instytucje pożyczkowe) ale również wszystkie inne podmioty działające w obrębie szeroko rozumianego rynku finansowego. Lista Ostrzeżeń KNF obejmuje więc między innymi giełdy kryptowalut, firmy inwestycyjne o bliżej nieokreślonym modelu działalności czy nawet osoby fizyczne oferujące pożyczki prywatne.
Jednocześnie należy zdawać sobie sprawę z faktu, iż obecność danego podmiotu na Liście Ostrzeżeń KNF w żaden sposób nie oznacza, iż ów podmiot w sposób automatyczny nie może prowadzić dalszej działalności.
Niestety, praktyka pokazuje, że jest to często popełniany błąd przez klientów. Pamiętajmy więc, że fakt, iż dana firma nadal prowadzi swoją działalność, pomimo obecności na Liście Ostrzeżeń KNF, nie świadczy o tym, iż działalność owego podmiotu jest bezpieczna lub też że KNF oddaliła swoje zarzuty.
Po prostu, jak już zresztą wspominano, od momentu powzięcia KNF wątpliwości odnośnie działania danego podmiotu do momentu definitywnego wyjaśnienia sytuacji przez odpowiednie organy może minąć wiele miesięcy.
Z tego powodu, w każdym wypadku należy z najwyższą ostrożnością podchodzić do ofert firm lub osób fizycznych umieszczonych na Liście Ostrzeżeń KNF.
Jednocześnie nie należy traktować ostrzeżeń publikowanych przez KNF jako nieomylnego źródła informacji: jeżeli działalność danej firmy budzi nasze wątpliwości, warto skierować odpowiednie pismo na przykład właśnie do Kontroli Nadzoru Finansowego.
Zdarza się, że KNF wyłapuje podejrzaną działalność dopiero po pewnym czasie, stąd też brak obecności firmy lub osoby fizycznej na Liście Ostrzeżeń Komisji Nadzoru Finansowego nie świadczy jeszcze o tym, iż usługi owego podmiotu są w sposób niewątpliwy bezpieczne dla klienta.